24 maart 2022

Goede en slechte vetten, wat is het verschil?

Een houten snijplank met een stuk boter in plakjes gesneden. Boter heeft meer verzadigd vet en is een 'slecht vet'

Verzadigd vet, onverzadigd vet, cholesterol. Draaien de woorden nu ook voor je ogen? Deze blog geeft meer duidelijkheid in het verschil tussen goede en slechte vetten!

Hoewel het woord vet voor veel mensen heel veel angst met zich meebrengt is het toch echt een belangrijke stof voor het lichaam. Vet geeft energie en is een bron van meerdere vitamines. Ook is vet een component van je cellen en van invloed op het functioneren van je ogen, hersenen en spieren. Het lichaam kan niet overleven zonder vet!

Je hebt slechte vetten en je hebt goede vetten. Maar welk vet is nou goed en welk vet is slecht? Hoewel er veel soorten vetten zijn is het belangrijkste om het volgende te weten. Vet is te onderscheiden in verzadigd en onverzadigd vet. Onverzadigd vet is het goede vet en verzadigd vet het slechte vet. Nu al verward? Hier is een ezelsbruggetje: Verzadigd vet is Verkeerd vet en Onverzadigd vet is Oké vet!

Maar waarom is onverzadigd vet dan oké en verzadigd vet verkeerd? Dat heeft allemaal te maken met cholesterol en de invloed daarvan op je lichaam. Cholesterol is ook weer zo een woord met een negatieve lading. Het is een vetachtige stof die door het lichaam gemaakt wordt en allerlei functies heeft. Namelijk als bouwsteen van je cellen, de aanmaak van hormonen en als component voor gal. Ook cholesterol kan opgedeeld worden in goed en slecht cholesterol. Namelijk LDL en HDL cholesterol.

LDL vervoert het cholesterol via het bloed naar de plekken waar het nodig is. Bijvoorbeeld voor de maak van nieuwe cellen. Helaas kan een teveel van LDL cholesterol gevaarlijk zijn. Als er teveel LDL is kan het cholesterol blijven haken aan de binnenkant van bloedvaten. Als dit teveel gebeurd kan het bloedvat dichtslibben en voor ernstige problemen zorgen. Denk aan hartinfarcten en hart- en vaatziekten. HDL daarentegen vervoert cholesterol weg uit het bloed en laat het afgebroken worden in de lever. Uiteindelijk wordt dit verwerkt in gal of in de ontlasting.

Strikt gezien zijn HDL en LDL dus niet persé slecht of goed. Ze hebben beide hun functie. Maar aangezien bij teveel LDL het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk toeneemt noemen we LDL het slechte cholesterol. HDL beschermt door zijn afvoer het lichaam tegen hart- en vaatziekten en wordt daarom het goede cholesterol genoemd. Een ezelsbruggetje hiervoor is: LDL-cholesterol is een Loser en HDL een Hero.

‘Zo!’ denk je misschien nu, ‘Ik heb even een adempauze nodig!’. Want dit was best wat informatie! Hieronder gaan we namelijk verder op hoe de vetten uit de voeding invloed hebben op het cholesterol.

Kort gezegd zit het zo:

Verzadigde vetten (Verkeerd) verhogen het LDL cholesterol (Loser).

Onverzadigd vet (Oke) verlaagt het LDL-cholesterol (Loser).

Daarom is het belangrijk om verzadigd vet te vervangen voor onverzadigde vetten!

Ben je nog steeds aan het lezen? Geef jezelf een schouderklopje want je hebt hard gewerkt! Het is logisch als er nu veel vragen in je opkomen. Bijvoorbeeld over hoeveel vet je dan mag eten. En welke producten nu goed zijn om te gebruiken. Hier kunnen we natuurlijk ook nog een hele blog over schrijven. Maar laten we het voor nu even simpel houden.

Over het algemeen geld: Vervang in je voeding het verzadigde vet zoveel mogelijk voor onverzadigd vet. Voedingsmiddelen bestaan vaak uit een combinatie van beide. Smeer- en bereidingsvetten hebben vaak ook een wisselende samenstelling. Smeer- en bereidingsvetten met veel verzadigd vet kan je herkennen aan het feit dat ze hard zijn bij kamertemperatuur. Denk aan margarine, roomboter, kokosolie (ja kokosolie is echt niet gezond) en harde bak en braadvetten of margarines. Producten met veel onverzadigde vetten zijn vaak (sneller) vloeibaar. Denk aan plantaardige oliën zoals zonnebloem- of olijfolie. Of zachte halvarine, margarines en vloeibaar bak en braadvet. Deze vetten staan in de Schijf van Vijf en kan je gebruiken!

Naast vetten voor in de keuken zit vet natuurlijk ook in heel andere producten. Zoals koekjes, gebak, snacks, zuivel, vet vlees en kaas. Wat betreft hartige en zoetige snacks is het handig om deze te vervangen voor gezondere tussendoortjes. Denk aan fruit en noten. Vet vlees kan je vervangen door magere varianten of bijvoorbeeld vis. En kaas? Daar hebben wij natuurlijk al de oplossing voor verzonnen. Namelijk met onze Kees waarin wij het verzadigd vet verlaagd hebben door vooral plantaardige vetten te gebruiken!

Kortom, houd het gebruik van kokosolie maar bij je beauty routine. En beloon jezelf voor het lezen van al deze informatie met een lekker blokje Kees!