10 april 2017

Koolhydraten eten: (on)gezond?

Koolhydraten eten: (on)gezond?

Steeds meer mensen kiezen voor koolhydraatarm eten en geven aan zich op die manier fitter te voelen. Vaak zetten deze mensen meer eiwitten en vet op hun menu. Helemaal koolhydraatloos eten is geen goed idee, want je hebt koolhydraten om verschillende redenen uiteraard wel nodig.

Nu weten we ook wel dat de ene koolhydraat de andere niet is, vergelijk bijvoorbeeld een gevulde koek met een volkoren boterham. Maar waarom is dat vezelrijke brood dan gezonder? In deze blog vertellen we voor welke koolhydraten je het beste kunt kiezen.

Verteerbare en onverteerbare koolhydraten

Allereerst iets meer over koolhydraten, die ook wel sachariden of suikers worden genoemd. Je kunt koolhydraten indelen in verteerbare en onverteerbare koolhydraten:

    • Verteerbare koolhydraten neem je in je lichaam op en kun je gebruiken als energiebron. Je kunt de verteerbare koolhydraten onderverdelen naar ketenlengte:
      • enkelvoudige suikers/monosachariden (zoals druiven- en vruchtensuiker)
      • disachariden (waaronder ‘gewone’ tafelsuiker/sacharose)
      • polysachariden, ofwel zetmeel (wat je vooral vindt in zaden, granen, peulvruchten, knollen en wortels)

Vruchtensuiker en tafelsuiker geven trouwens niet alleen energie, maar ook een zoete smaak aan je voeding.

  • Onverteerbare koolhydraten, ofwel voedingsvezels, vormen geen energiebron, maar hebben wel veel andere nuttige functies die je darmwerking ondersteunen: ze helpen voor een gevoel van verzadiging, zorgen voor een betere opname van voedingsstoffen in de dunne darm, een gezonde darmflora en een goede stoelgang.

Glucose hebben we nodig

Tijdens de vertering worden alle verteerbare koolhydraten met de hulp van enzymen afgebroken tot glucose (rechtstreeks of via een omweg in de lever). Glucose hebben we nodig om onder andere onze hersenen en spieren goed te laten functioneren.

Hou je bloedsuikerspiegel stabiel

Als we koolhydraten eten, stijgt de hoeveelheid glucose in ons bloed, ofwel: stijgt onze bloedsuikerspiegel. Kort samengevat is het voor je gezondheid belangrijk dat je bloedsuikerspiegel niet te hoog en niet te laag is. Vandaar dat je lichaam allerlei hormonen heeft, waaronder insuline, om de bloedsuikerspiegel binnen die gewenste bandbreedte te houden.

Snelle en langzame suikers

Nu heb je vast weleens gehoord van snelle en langzame suikers, en dan wordt bedoeld: de snelheid waarmee de glucose in je bloed wordt opgenomen. Ook hierover is weer veel meer te vertellen dan we in deze blog kunnen doen, maar je kunt stellen dat langzame koolhydraten een minder snelle stijging van de bloedsuikerspiegel geven dan snelle koolhydraten. En hierdoor voel je je beter en blijft je energie mooier op peil.

Waar zitten deze snelle en langzame koolhydraten in?

Snelle koolhydraten vind je vooral in wit brood, witte pasta, rijst, aardappelen, bewerkte graanproducten (zoals koekjes), snoep, frisdranken en vruchtensap. Deze koolhydraten bestaan vooral uit suikers en/of zetmeel. Mensen die koolhydraatbeperkt eten doen er verstandig aan om vooral deze koolhydraten te mijden.

Langzame koolhydraten vind je bijvoorbeeld in volkorenbrood, havermout, zilvervliesrijst, groenten, fruit en peulvruchten. Ze bestaan vooral uit zetmeel in combinatie met vezels, die de spijsvertering flink vertragen, waardoor de glucose langzamer in je bloed komt. Deze producten hebben bovendien de bonus dat er veel vitamines en mineralen in zitten.

Als mensen koolhydraatarm eten, dan is het dus belangrijk om zoveel mogelijk te kiezen voor de langzame koolhydraten. Doordat je bloedsuikerspiegel dan minder pieken en dalen vertoont, voel je je (zoals al gezegd) beter en blijft je energie mooier op peil. En vul je koolhydraatarme menu wel aan met andere leveranciers van energie, oftewel: eet voldoende eiwitten en gezonde vetten. En denk voor die gezonde vetten vooral ook aan Kees natuurlijk!

Beeld: Voedingscentrum